In het kleine Nederlandse dorpje Oterleek is een bijzonder stukje geschiedenis te vinden dat geliefd is bij brandweerliefhebbers: de Oterleker Brandweerstaf. Deze unieke en oude Brandweerstaf staat symbool voor de gemeenschapszin en inzet van de mensen die zich inzetten om levens en eigendommen te beschermen.
De Brandweerstaf was oorspronkelijk bedoeld als een teken van waardigheid voor de brandweercommandant. Dit was ook het geval in Oterleek, toen het dorp nog een zelfstandige gemeente was. Rond 1950 werd de brandweerzorg van Oterleek onderdeel van de Alkmaarse brandweer. De oude brandspuit was al overgedragen maar tijdens een vergadering zei de burgemeester trots dat de Brandweerstaf nog in zijn bezit was en in Oterleek moest blijven.
bron: https://www.brandweerbeemster.nl/geschiedenis/oterleker_staf
Tijdens diezelfde vergadering gingen twee Alkmaarse brandweerlieden naar het huis van de burgemeester. Met een slimme smoes wisten ze de staf van zijn vrouw te ontfutselen. Terug in de vergadering lieten ze de staf zien met de woorden: “Als je iets niet kunt krijgen, dan neem je het op een andere manier.” Zo begon de beroemde geschiedenis van de Oterleker Brandweerstaf.
In de eerste jaren ging het zoeken naar de staf vaak gepaard met nachtelijke inbraken en vernielingen op plaatsen waar men dacht de staf te vinden. Dit was natuurlijk geen goede manier om het spel te spelen. Daarom werd al snel afgesproken dat de staf alleen verstopt mocht worden op een plek die als kazerne of uitrukpost werd gebruikt. Ook moest de staf zonder gereedschap gevonden kunnen worden en het zoeken mocht geen schade veroorzaken.
In de loop van de jaren veranderde er veel. In 1970 werd Oterleek onderdeel van de gemeente Schermer, en in 2015 werd het een deel van de gemeente Alkmaar. Hoewel er geen brandweerpost meer is in Oterleek, blijft de traditie van de Brandweerstaf voortbestaan. De brandweerpost in het nabijgelegen Stompetoren beheert de staf nu.
Er zijn geen vaste regels voor wanneer de staf moet worden gezocht maar meestal gebeurt dit bij het afscheid van een collega. De basis van de zoektocht is altijd de saamhorigheid van de groep. Vaak duurt het zoeken meerdere dagen. Als de staf van eigenaar wisselt, wordt hij zeven dagen “geneutraliseerd” om het doel van het zoeken te waarborgen.
De 5e Oterlekerstaf is opgenomen in de collectie van Korpora 01.324
Honderden keren is de Oterleker Brandweerstaf inmiddels van eigenaar gewisseld. Er zijn zelfs meerdere nieuwe staven gemaakt omdat er geen plek meer was voor extra herinneringsplaatjes. Uit de vele uren van zoeken zijn mooie verhalen en herinneringen ontstaan. Iedereen die de staf krijgt en het verhaal kent heeft daar veel waardering voor.
De staf blijft een inspirerend symbool van saamhorigheid, toewijding en vastberadenheid van de brandweer.
Ter gelegenheid van de opening van de brandweerkazerne in Stompetoren op 1 november 2008, heeft de gemeente de geschiedenis laten opnemen in het boekje met de titel ” In vuur en vlam voor de Oterleker brandweerstaf”. Dit boekje is opgenomen in de collectie van Korpora.